Bà Triệu

Bà Triệu
Tranh Đông Hồ "Bà Triệu cưỡi voi" Bạn đang xem: bà triệu là ai
Sinh	226 Yên Định, Cửu Chân, Giao Chỉ
Mất	248 (21–22 tuổi) Hậu Lộc, Cửu Chân, Giao Chỉ
Nguyên nhân mất	Tự vẫn
Nơi an nghỉ	núi Tùng (xã Triệu Lộc, thị trấn Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hoá ngày nay)
Đài tưởng niệm	Đền Bà Triệu, Hậu Lộc, Thanh Hóa
Tên khác	Triệu Trinh Nương Triệu Thị Trinh Triệu Quốc Trinh
Dân tộc	Việt
Người thân	Triệu Quốc Đạt (anh trai)

Bà Triệu (chữ Hán: 趙婆, hay còn gọi là Triệu Ẩu, Triệu Trinh Nương, Triệu Thị Trinh hoặc Triệu Quốc Trinh, 226 – 248) là một trong thủ lĩnh kháng chiến thế kỷ loại 3 bên trên nước ta.

Bối cảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 226, Sĩ Nhiếp thất lạc, vua Đông Ngô là Tôn Quyền bèn phân tách khu đất kể từ Hợp Phố về bắc nằm trong Quảng Châu Trung Quốc người sử dụng Lã Đại thực hiện loại sử; kể từ Hợp Phố về phái nam là Giao Châu, sai Đới Lương thực hiện thái thú; và sai Trần Thì thực hiện thái thú quận Giao Chỉ. Lúc bấy giờ, con cái của Sĩ Nhiếp là Sĩ Huy tự động nối ngôi và xưng là thái thú, ngay tắp lự lấy binh ngăn chặn.

Thứ sử Lã Đại bèn xua quân sang trọng tiến công. Do nghe lời nói chiêu dụ, Sỹ Huy nằm trong năm bằng hữu đi ra mặt hàng. Lã Đại lấy chém toàn bộ rồi lấy đầu gửi về Vũ Xương. Dư đảng của Sỹ Huy kế tiếp ngăn chặn, khiến cho Lã Đại đem quân nhập Cửu Chân thịt kinh khủng một khi hàng ngàn người.

Cuộc đời và sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]

Tượng Bà Triệu bên trên thông thường thờ bên trên núi Nưa nằm trong thị xã Nưa thị trấn Triệu Sơn tỉnh Thanh Hóa.

Triệu Thị Trinh. sinh ngày 2 mon 10 năm Bính Ngọ (8 mon 11 năm 226)^[1] bên trên miền núi Quan Yên (hay Quân Yên), quận Cửu Chân, ni nằm trong thôn Quan Yên (hay hay còn gọi là Yên Thôn), xã Định Tiến, thị trấn Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.

Từ nhỏ, bà sớm trầm trồ đem chí khí rộng lớn người. Khi phụ vương bà chất vấn về chí phía tương lai, tuy rằng còn không nhiều tuổi tác, bà đang được cứng rắn thưa: “Lớn lên con cái tiếp tục cút tiến công giặc như bà Trưng Trắc, Trưng Nhị”. Cha u đều thất lạc sớm, Bà Triệu cho tới ở với anh là Triệu Quốc Đạt, một hào trưởng^[2] ở Quan Yên.

Lớn lên, bà là người dân có sức khỏe, xuất sắc võ nghệ, lại sở hữu chí rộng lớn. Đến năm 19 tuổi tác gặp gỡ nên người chị dâu (vợ ông Đạt) độc ác,^[3] bà thịt chị dâu rồi vào sinh sống nhập núi Nưa (nay với mọi thị xã Nưa thị trấn Triệu Sơn, xã Mậu Lâm thị trấn Như Thanh, xã Trung Thành thị trấn Nông Cống, Thanh Hóa), tuyển mộ được rộng lớn ngàn tráng sĩ.

Mùa xuân năm Mậu Thìn (248), thấy quan liêu lại căn nhà Đông Ngô (Trung Quốc) độc ác, dân đau khổ sở, Bà Triệu bèn bàn với anh việc cất binh ngăn chặn.

Từ nhị địa thế căn cứ núi vùng Nưa và Yên Định, nhị bằng hữu bà dẫn quân xâm lăng thị trấn trị Tư Phố^[4] nằm tại vị trí địa điểm hữu ngạn sông Mã. Đây là địa thế căn cứ quân sự chiến lược rộng lớn của quan liêu quân căn nhà Đông Ngô bên trên khu đất Cửu Chân. Thừa thắng, lực lượng nghĩa binh chuyển hướng làn phân cách xuống sinh hoạt ở vùng đồng vị dòng sông này.

Đang khi ấy, Triệu Quốc Đạt lâm bệnh dịch tắt thở.^[5] Các nghĩa quân thấy bà thực hiện tướng tá đem mạnh mẽ, bèn tôn vinh thực hiện công ty. Bà đang được phối phù hợp với thân phụ bằng hữu chúng ta Lý ở Bồ Điền xâm lăng những vùng khu đất còn sót lại ở phía Bắc Thanh Hóa thời buổi này, bên cạnh đó thiết kế tuyến chống thủ kể từ vùng địa thế căn cứ Bồ Điền cho tới cửa ngõ biển cả Thần Phù (Nga Sơn, Thanh Hoá) nhằm ngăn ngừa viện binh tương hỗ của giặc Ngô theo dõi đường thủy tiến công kể từ phía Bắc. Khi đi ra trận, Bà Triệu đem áo giáp vàng, cút guốc ngà, download xoa vàng, cưỡi voi Trắng một ngà^[6] và được tôn là Nhụy Kiều tướng tá quân. Quân Bà tiếp cận đâu cũng khá được dân bọn chúng hưởng trọn ứng, khiến cho kẻ thù lúng túng. Theo truyền thuyết, để sở hữ chuộc, giặc đang được phong cho tới Bà Triệu cho tới chức Lệ Hải Bà Vương (nữ vương vãi xinh đẹp mắt của vùng ven biển), còn kín sai thủ công thân thiện tín cho tới gặp gỡ và hứa tiếp tục cung cấp cho tới Bà thiệt nhiều tài sản, tuy nhiên Bà cũng chẳng chút tơ hào. Cũng theo dõi truyền thuyết, sau nhiều trận thất bại, hễ nghe cho tới việc nên cút đàn áp Bà Triệu là lính tráng giặc lại lo ngại, bọn chúng nên thốt lên rằng:

Hoành qua loa đương hổ dị,

Đối diện Bà vương vãi nan.

Dịch:

Vung tay tiến công cọp coi còn dễ

Đối diện Bà Vương mới nhất khó khăn sao.

Được tin tưởng cuộc khởi nghĩa lan nhanh chóng,^[7] vua Ngô là Tôn Quyền ngay tắp lự phái tướng tá Lục Dận (cháu của Lục Tốn), sang trọng thực hiện Thứ sử Giao Châu, An Nam hiệu úy, lấy theo dõi 8.000 quân sang trọng đàn áp cuộc khởi nghĩa. Đến điểm, tướng tá Lục Dận ngay tắp lự người sử dụng của nả mua sắm chuộc một trong những lãnh tụ địa hạt nhằm thực hiện giảm sút và phân tách rẽ lực lượng nghĩa binh.

Những trận tiến công kịch liệt đang được ra mắt bên trên địa thế căn cứ Bồ Điền.^[8] Song vì thế chênh nghiêng về lực lượng và không tồn tại sự tương hỗ của những trào lưu đấu giành không giống nên địa thế căn cứ Bồ Điền bị vây hãm xa lánh, và chỉ tại vị được nhập rộng lớn nhị mon.

Theo Trần Trọng Kim nhập Việt Nam sử lược, bà kháng nâng với quân Đông Ngô được năm, sáu mon thì thua thiệt. Bà Triệu đang được tử tiết bên trên núi Tùng (xã Triệu Lộc, thị trấn Hậu Lộc, Thanh Hóa) nhập năm Mậu Thìn (248), khi mới nhất 23 tuổi tác.^[9]

Theo truyền thuyết, sau khoản thời gian nhìn thấy tử thi nữ giới công ty tướng tá, thân phụ bằng hữu chúng ta Lý đang được đắp điếm mộ kiêm toàn cho tới Bà tức thì bên trên đỉnh núi. Không bao lâu tiếp sau đó, ông cha đã và đang tử tiết bên dưới chân núi Tùng để giữ lại hoàn hảo lời nói thề bồi với nữ giới công ty tướng tá của tôi.^[10]

Nước Việt lại bị căn nhà Đông Ngô đô hộ cho tới 263^[11], Khi Lã Hưng thịt loại sử Tôn Tư và dưng những châu cho tới Tào Ngụy, về sau là căn nhà Tấn.

Chính sử Trung Quốc (Tam quốc chí) chép lại sự khiếu nại này như sau^[12]:

Năm Xích Ô loại chục một, người rợ ở quận Giao Chỉ, Cửu Chân tiến công khử trở thành ấp, Giao Châu nhiễu động. Lấy Lục Dận thực hiện Giao Châu Thứ sử, An phái nam Hiệu úy. Dận nhập miền nam bộ, người sử dụng ân tín nhằm dụ, ưa việc chiêu hấp thụ, rộng lớn thân phụ ngàn người phe đảng của bọn cừ súy Hoàng Ngô ở thị trấn Cao Lương đều đi ra mặt hàng. Dẫn quân xuống vùng dưới phái nam, tuyên thân phụ cực kỳ thiệt, lấy tài chính nhằm trao tặng. Hơn trăm tướng tá giặc, năm vạn người dân ở điểm sâu sắc xa vời khó khăn quản lí, chẳng ai ko cúi đầu, vì thế Giao Châu yên lặng bình.

Câu nói[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 19 tuổi tác, đáp lời nói người chất vấn bà về sự ông xã con cái, Bà Triệu nói:

“

Tôi chỉ mong muốn cưỡi cơn bão táp mạnh, giẫm luồng sóng dữ, chém cá ngôi trường kình ở biển cả Đông, lấy lại giang tô, dựng nền song lập, tháo dỡ ách quân lính, chứ không cần chịu đựng khom sườn lưng thực hiện tì thiếp cho tới người!^[13]

”

Câu rằng này thấy chép trước tiên nhập sách Thanh Hoá kỷ thắng của Vương Duy Trinh, sinh sống nhập thế kỷ 19, từng thực hiện tổng đốc Thanh Hoá. Không thấy những cỗ chủ yếu sử xưa rộng lớn nhắc cho tới lời nói này, nên ko rõ ràng tính xác thực.

Xem thêm: khánh my là ai

Tưởng nhớ[sửa | sửa mã nguồn]

Về sau vua Lý Nam Đế (tức Lý Bí) tán tụng Bà Triệu là kẻ trung dũng, sai lập miếu thờ, phong là: "Bậc chủ yếu anh liệt hùng tài trinh bạch nhất phu nhân".

Sử gia Lê Tung ở thế kỷ 16 viết:

Triệu Ẩu (tức Bà Triệu) là kẻ phụ nữ ở quận Cửu Chân, họp quân nhập núi, tiến công huỷ trở thành ấp, những cỗ đều theo dõi như bóng theo như hình, dễ dàng rộng lớn trở bàn tay. Tuy ko cướp giữ vị khu đất Lĩnh Biểu như việc cũ của Trưng Vương, tuy nhiên cũng chính là bậc hùng tài nhập phái nữ.^[14]

Vua Tự Đức ở thế kỷ 19 cũng viết:

Con gái VN có rất nhiều người kiêu hùng kỳ lạ thông thường. Bà Triệu Ẩu thiệt xứng danh là kẻ sánh vai được với Hai Bà Trưng. Xem thế thì há đem nên chỉ Trung Quốc mới nhất đem thanh nữ khét tiếng như chuyện Thành Phu Nhân và Nương Tử Quân nhưng mà Bắc sử đang được chép đâu.^[15]

Hiện ni, điểm núi Tùng (xã Triệu Lộc) vẫn còn đó di tích lịch sử lăng tẩm của bà. Cách điểm bà thất lạc ko xa vời, bên trên núi Gai tức thì sát Quốc lộ 1 (đoạn trải qua thôn Phú Điền, xã Triệu Lộc, cơ hội TP. Hồ Chí Minh Thanh Hóa 18 km về phía Bắc) là thông thường thờ bà. Hằng năm, vào trong ngày 21 mon 2 (âm lịch), người dân nhập vùng vẫn tổ chức triển khai thực hiện lễ giỗ bà.

Tên của bà được bịa cho tới một trong những địa điểm bên trên tỉnh Thanh Hóa như thị trấn Triệu Sơn (từ năm 1964^[16]) và xã Triệu Lộc (thuộc thị trấn Hậu Lộc, từ thời điểm năm 1954).

Tại nhiều thành phố ở nước ta, thương hiệu bà cũng sẽ được dùng làm gọi là cho tới nhiều ngôi trường học tập và lối phố; riêng biệt bên trên thủ đô hà nội, mang trong mình một con phố có tên phố Bà Triệu, và bên trên Thành Phố Đà Nẵng cũng vậy tuy nhiên lại ghi chép là Triệu Nữ Vương.

Tháng 5 năm 2020, Firaxis Games xác nhận Bà Triệu tiếp tục là kẻ điều khiển nền văn minh nước ta nhập phiên bản không ngừng mở rộng New Frontier Pass của game Civilization VI.

Thơ ca, câu đối[sửa | sửa mã nguồn]

Trong Đại Nam quốc sử thao diễn ca đem đoạn “Bà Triệu Ẩu tiến công Ngô”, bao quát cực kỳ sinh động:

Binh qua loa trải từng ấy ngày,

Mới sai Lục Dận sang trọng thay cho phiên thần.

Anh hùng ngán mặt mũi phong trần,

Nữ nhi lại cũng đều có lượt cung đao.

Cửu Chân đem ả Triệu Kiều,

Vú nhiều năm thân phụ thước tài cao muôn người.

Gặp cơn thảo muội cơ trời,

Đem thân thiện liễu bồ theo dõi loại bồng tang.

Đầu voi phất ngọn cờ vàng,

Sơn thôn bao nhiêu cõi mặt trận xông trộn.

Chông sợi một cuộc quan liêu hà,

Dù Khi chiến tử còn là một hiển linh.

Tương truyền quân Ngô khiếp uy dũng của Bà Triệu nên đem câu:

Hoành qua loa đương hổ dị,

Đối diện Bà vương vãi nan.

Dịch:

Múa giáo tiến công cọp dễ dàng,

Đối mặt mũi Vua Bà thì thực khó khăn.

Trong dân gian dối lúc này cũng còn truyền tụng nhiều câu thơ ca và câu đối tương quan cho tới bà như sau:

Ru con cái con ngủ cho tới lành lặn,

Để u gánh nước cọ bành ông voi.

Muốn coi, lên núi nhưng mà coi,

Có bà Triệu tướng tá cưỡi voi, tiến công cồng.

Túi gấm cho tới lộn túi hồng

Têm trầu cánh lần cho tới ông xã đi ra quân.

Tùng Sơn nắng và nóng quấn mây trời,

Dấu chân Bà Triệu tỏa sáng sử xanh xao.

Cửu Chân trăm trận gan góc rộng lớn Fe,

Lục Dận nhiều phen đôi mắt đang được vàng.

Trông bành voi, Ngô cũng nhấp lên xuống đầu, kinh khủng uy Lệ Hải Bà Vương, những mong muốn bon chân về Bắc quốc;

Ngồi yên lặng ngựa, khách hàng cút hoài cổ, tưởng sự Lạc Hồng nữ giới tướng tá, đem chăng thẹn thùng mặt mũi đấng phái nam nhi."

(Khuyết danh)

Một đầu voi đối mặt kẻ thù, sau Trưng nữ giới rạng danh bà Lệ Hải;

Ba thước vú tử sinh nằm trong tổ quốc, cho tới Ngô hoàng biết mặt mũi gái Giao Châu.

Chí sĩ Dương vịn Trạc

Ngoài đi ra, nhập Hồng Đức quốc âm ganh đua tập và trong số tập luyện thơ của những danh sĩ như Nguyễn Đôn Phục, Nguyễn Đôn Dự... đều phải có thơ tán tụng ngợi Bà Triệu.

Vấn đề liên quan[sửa | sửa mã nguồn]

Đoạn cuối cuộc khởi nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Lâu ni sử sách đều ghi chép cuộc khởi nghĩa Bà Triệu thất bại, và bà đang được tự động vẫn năm 248. Tuy nhiên, Giáo sư Lê Mạnh Thát đang được dẫn Thiên Nam ngữ lục và Ngụy chí nhằm Kết luận rằng Bà Triệu dường như không thua thiệt vị tay Lục Dận, ngược lại đang được vượt mặt viên tướng tá này. Lục Dận chỉ thu được vùng khu đất ni nằm trong Quảng Tây và Bà Triệu đang được giữ vị song lập cho tới tổ quốc cho tới Khi Đặng Tuân được Tôn Hựu sai sang trọng tiến công Giao Chỉ nhập năm 257^[17]. Tuy nhiên, chủ kiến mới này còn nên được sự đồng thuận của khá nhiều người nhập giới.

Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]

Những cỗ sử cổ chỉ gọi bà là Triệu nữ (cô gái Triệu), Triệu Ẩu. Những tên thường gọi Triệu Trinh Nương, Triệu Thị Trinh, Triệu Quốc Trinh... theo dõi Văn Lang thì rõ nét là mới nhất bịa mới gần đây. Tác fake cho thấy yếu tố tên thường gọi này (cũng như tên thường gọi của Bà Trưng) nằm trong phạm trù ngôn từ Việt cổ và cơ hội gọi là đứa ở thời hạn đầu Công vẹn toàn, còn đang rất được nghiên cứu và phân tích (tr. 33).

Ngoài đi ra, Bà Triệu còn được thiên hạ tôn là Nhụy Kiều tướng tá quân (vị tướng tá yêu thương kiều) và Lệ Hải bà vương (vua bà ở vùng biển cả mỹ lệ)^[18].

Riêng cái brand name Triệu Ẩu (趙嫗), thấy xuất hiện nay lần thứ nhất nhập Nam Việt chí, Giao Châu ký (thế kỷ 4, 5) rồi cho tới Thái bình trả vũ (thế kỷ 10) bên dưới mục Quân Ninh (tức Quân Yên cũ)^[19].

Trước trên đây, Hồng Đức quốc âm ganh đua tập luyện, Đại Việt sử ký toàn thư, Thanh Hóa kỉ thắng, Khâm lăm le Việt sử Thông giám Cương mục... đều gọi bà là Triệu Ẩu. Sau, sử gia Trần Trọng Kim Khi cho tới tái mét phiên bản Việt Nam sử lược dường như không lý giải nhưng mà chỉ chú thích rằng: Bà Triệu, những kỳ xuất phiên bản trước nhằm là Triệu Ẩu. Nay xét đi ra nên nhằm là Triệu Thị Chinh (tr. 52).

Xem thêm: thầy trần việt quân là ai

Kể kể từ bại liệt có rất nhiều giải thích không giống nhau, như:

Sử gia Phạm Văn Sơn: Vì người Tàu căm giẫn dữ nên được sắp xếp thương hiệu là Triệu Ẩu (Ẩu tức là mụ) nhằm tỏ ý coi thường mạn (tr. 205).
Nhóm người sáng tác sách Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, quyển 1, tập luyện 1): Sách sử Trung Quốc gọi bà là Triệu Ẩu với nghĩa xấu xí (người vú em) (tr. 109).
Một số người lại lý giải "ẩu" tức thị con cái mụ chúng ta Triệu, là bà già nua, hoặc là "nữ tù trưởng Triệu".

Hình tượng vú dài[sửa | sửa mã nguồn]

Sách Giao Chỉ chí chép:

Trong núi ở quận Cửu Chân đem người phụ nữ chúng ta Triệu, vú nhiều năm thân phụ thước, ko lấy ông xã, họp đảng cướp tách bóc những quận, thị trấn, thông thường đem áo ngắn ngủi gold color, chân cút giầy mũi cong, ngồi đầu voi nhưng mà chiến tranh, sau bị tiêu diệt thực hiện thần.^[20]

Sách Những trang sử vẻ vang giải thích: Phụ nữ giới đẩy đà, vú dài… là lịch sử một thời về bà Mẹ-Đất (terre-Mère, Déesse-Mère). Sau hình tượng này được đem tới ngẫu nhiên một phụ nữ giới hiệt kiệt nào (tr. 129). Các người sáng tác sách Lịch sử Việt Nam (tập I) cũng đều nhận định rằng lịch sử một thời về một người phụ nữ giới đem "vú nhiều năm thân phụ thước" vốn liếng cực kỳ thịnh hành ở phương Nam, kể từ Hợp Phố cho tới Cửu Chân. Như truyện "Tẩy thị phu nhân", "Tiểu quốc phu nhân" đều rằng chúng ta là những phụ nữ giới cao vĩ đại và đem vú nhiều năm song thân phụ thước... cũng có thể, vì như thế bà Triệu cũng là một trong người phụ nữ giới kiệt xuất, nên dân gian dối đang được người sử dụng hình tượng này đem lên đến bà (tr. 345).

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Cổng tin tức Điện Tử Tỉnh Hậu Giang Trang chủ”. Bản gốc tàng trữ ngày trăng tròn mon 5 năm 2008. Truy cập 5 mon 10 năm 2015.
^ Truyền thuyết và thần tích nhận định rằng Triệu Quốc Đạt thực hiện thị trấn mệnh lệnh. (Lịch sử Việt Nam, Tập I, tr. 345).
^ Ghi theo dõi Việt Nam sử lược (tr. 52). Từ điển anh hùng lịch sử vẻ vang Việt Nam (tr. 905) và Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, tr. 108) đều chép rằng: tường sự sẵn sàng khởi nghĩa của Bà Triệu, người chị dâu toan cút cáo giác với quân Ngô nên bị bà thịt bị tiêu diệt. Truyền thuyết và thần tích thì nhận định rằng bà này tội phạm loạn xạ (Lịch sử Việt Nam, trước thế kỷ 10, tr. 108).
^ Tư Phố nằm tại vị trí địa điểm hữu ngạn sông Mã, ngay gần điểm hợp ý lưu của sông Chu nhập sông Mã, là đầu ông tơ giao thông vận tải cần thiết thời buổi này là khu đất nằm trong thôn Giàng, Xã Thiệu Dương, thị trấn Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
^ Chép theo dõi Từ điển anh hùng lịch sử vẻ vang Việt Nam (tr. 905). Sách Giai thoại về phụ nữ giới VN (tr 10) và Danh nhân khu đất Việt (tr. 46) đều ghi ông Đạt tử trận.
^ Hình hình ảnh này của Bà Triệu đang được sử phong con kiến Trung Quốc là Nam Việt chí và Giao Châu chí ghi lại (Theo Danh nhân khu đất Việt, tập luyện 1, tr. 47).
^ Sách Ngô Thư chép: Toàn thể Giao Châu đều chấn động. Dẫn lại theo dõi Danh nhân khu đất Việt (tập 1), tr. 50.
^ Những trận tiến công kịch liệt ra mắt bên trên địa thế căn cứ Bồ Điền đang được nhằm lại những vết tích trong thâm tâm khu đất điểm trên đây. Năm 1965, quần chúng khoan mương thực hiện giao thông đường thủy đang được phân phát hiện nay nhiều loại binh khí bằng đồng nguyên khối như giáo, mác, miếng giáp đồng và cả xương người và xương ngựa [1] Lưu trữ 2010-03-01 bên trên Wayback Machine.
^ Theo thần tích thông thường Bà Triệu ở núi Gai (xã Triệu Lộc, thị trấn Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hoá) thì trước bại liệt bên dưới chân núi Tùng là một trong loại sông Âu (còn gọi là sông Ấu) chảy qua loa. Để lưu giữ hoàn hảo khí tiết, Bà Triệu đang được Tột Đỉnh núi Tùng trầm bản thân xuống sông Âu tự động vẫn.
^ “Về thăm hỏi Khu di tích lịch sử thông thường Bà Triệu”. Bản gốc tàng trữ ngày 28 mon một năm 2020. Truy cập ngày 13 mon 9 năm 2020.
^ Theo
^ Tam quốc chí, truyện Lục Khải
^ Chép theo dõi Đại cương lịch sử vẻ vang Việt Nam (Tập 1, tr. 89). Câu rằng này thấy chép trước tiên nhập sách Thanh Hoá kỷ thắng của Vương Duy Trinh, sinh sống nhập thế kỷ 19, từng thực hiện tổng đốc Thanh Hoá. Có phiên bản chép không giống một vài ba chữ. Thí dụ như nhập sách Việt Nam sử lược: "Tôi mong muốn cưỡi cơn bão táp mạnh, giẫm luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển cả khơi, tiến công xua quân Ngô giành lại giang tô, tháo dỡ ách quân lính, đâu chịu đựng khom sườn lưng thực hiện tì thiếp cho tới người!" (tr. 50).
^ Đại Việt sử ký toàn thư (tập 1), tr. 101.
^ Khâm lăm le Việt sử Thông giám cương mục (Tiền biên, quyển 3, tờ 9). Đoạn sách bên trên đạt thêm câu nữa, bại liệt là: Nhưng nếu như rằng vú nhiều năm thân phụ thước thì thiệt là quái ác gở và xứng đáng mỉm cười lắm.
^ Quyết lăm le 177-CP ngày 16/12/1964 về sự kiểm soát và điều chỉnh địa giới của một trong những thị trấn với mọi tỉnh Lạng-sơn, Yên-bái và Thanh-hoá vì thế Hội đồng nhà nước phát hành.
^ Lịch sử Phật giáo Việt Nam (Tập 1, trang 385-386) hoặc coi cụ thể ở Thiền sư Lê Mạnh Thát và những phân phát hiện nay lịch sử vẻ vang chấn động Lưu trữ 2011-07-26 bên trên Wayback Machine.
^ Lục Dận một phía người sử dụng tài chính hối lộ mua sắm chuộc những kẻ giao động, một phía dỗ dành Bà Triệu đi ra mặt hàng, hứa tiếp tục phong thực hiện Lệ Hải bà vương (theo Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, quyển 1, tập luyện 1, tr. 109)
^ Theo 'Lịch sử Việt Nam (Tập 1), tr. 343.
^ Ngoài đi ra sử xưa Trung Quốc còn nhận định rằng, Khi quân Ngô lõa thân thiện đi ra tiến công, Bà Triệu kinh khủng chạy lên núi tự động tận. Nhóm người sáng tác sách Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10, quyển 1 tập luyện 1) phê: Phong con kiến Trung Quốc lần từng cơ hội hạ nhục bà, hòng xóa nhòa chân thành và ý nghĩa rộng lớn lao của cuộc khởi nghĩa (tr. 109).

Sách tham lam khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Khuyết danh, Đại Việt sử lược (Nguyễn Gia Tường dịch. Nguyễn Khắc Thuần hiệu đính). Nhà xuất phiên bản TP. Xì Gòn, 1993.
Ngô Sĩ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư (Tập 1). Nhà xuất phiên bản KHXH, thủ đô hà nội, 1983.
Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược. Nhà xuất phiên bản Tân Việt, Thành Phố Sài Gòn, 1968.
Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên (Quyển 1). Nhà xuất phiên bản Khai Trí, Thành Phố Sài Gòn, lượt tái mét phiên bản năm 1968.
Phan Huy Lê, Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn, Lương Ninh, Lịch sử VN (tập I). Nhà xuất phiên bản Đại học tập & THCN, 1983.
Trương Hữu Quýnh-Phan Đại Đoàn-Nguyễn Cảnh Minh, Đại cương lịch sử vẻ vang Việt Nam (tập I). Nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2007.
Nhiều người biên soạn, Lịch sử Việt Nam (trước thế kỷ 10), quyển 1 tập luyện 1. Nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 1977.
Nguyễn Q. Thắng-Nguyễn vịn Thế, Từ điển anh hùng lịch sử vẻ vang nước ta. Nhà xuất phiên bản KHXH, thủ đô hà nội, 1992.
Văn Lang-Quỳnh Cư-Nguyễn Anh, Danh nhân khu đất Việt (Tập 1). Nhà xuất phiên bản Thanh niên, 1995.
Hồng Nam-Hồng Lĩnh, Những trang sử quang vinh của dân tộc bản địa nước ta kháng phong con kiến Trung Quốc xâm lược. Nhà xuất phiên bản KHXH, thủ đô hà nội, 1984.
Hoàng Khôi-Hoàng Đình Thi, Giai thoại về phụ nữ giới nước ta. Nhà xuất phiên bản Phụ nữ giới, 1987.
ĐỗThị Hảo- Mai Thị Ngọc Chúc, Các nữ giới thần Việt Nam. Nhà xuất phiên bản Phụ nữ giới, 1984.
Đặng Duy Phúc, Việt Nam anh kiệt. Nhà xuất phiên bản thủ đô hà nội, 2004.
Nhiều người biên soạn, Hỏi đáp lịch sử (Quyển 1). Nhà xuất phiên bản Trẻ, 2006.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Triệu Thị Trinh bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
Triệu Thị Trinh Lưu trữ 2006-10-08 bên trên Wayback Machine trang Văn hóa nước ta - Bưu năng lượng điện Thành Phố Đà Nẵng.
Ngọn cờ vàng, người sáng tác Đinh Gia Thuyết, đăng bên trên trang web của Sở Văn hóa - tin tức (Việt Nam).
Triệu Thi Trinh nhập Đại Việt Sử Ký Toàn Thư
Triệu Thị Trinh^{[liên kết hỏng]} trang Q8 Thành phố Hồ Chí Minh