Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia
Sương Nguyệt Anh Bạn đang xem: sương nguyệt anh là ai | |
|---|---|
| Sinh | Nguyễn Ngọc Khuê 1 mon 2, 1864 làng An Bình Đông, Ba Tri, Ga Tre |
| Mất | 20 mon 1, 1921 (56 tuổi) làng Mỹ Chánh Hòa, Ba Tri, Ga Tre |
| Nghề nghiệp | Nhà báo, căn nhà thơ |
| Nổi tiếng vì | Chủ cây viết tờ báo Nữ giới chung |
| Phối ngẫu | Nguyễn Công Tính |
| Con cái | 1 gái: Nguyễn Thị Vinh |
| Người thân | Nguyễn Đình Chiểu (cha) Lê Thị Điền (mẹ) |
Nguyễn Ngọc Khuê (1 mon hai năm 1864[a] - đôi mươi mon một năm 1921[b]), thông thường được nghe biết với cây viết danh Sương Nguyệt Anh (chữ Hán: 孀月英), là 1 thi sĩ và là công ty cây viết nữ giới trước tiên của nước ta. Tờ báo Nữ giới chung (女界鐘) vì thế bà phụ trách móc là tờ báo trước tiên của phụ nữ giới được xuất bạn dạng bên trên Thành Phố Sài Gòn.[2]
Tên[sửa | sửa mã nguồn]
Sương Nguyệt Anh thương hiệu thiệt là Nguyễn Thị Ngọc Khuê (theo "Nguyễn chi thế phổ"),[3] song thương hiệu ghi bên trên bia mộ lại là Nguyễn Ngọc Khuê, tự động là Nguyệt Anh.
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà Có nghĩa là "Góa phụ Nguyệt Anh".[4] Ngoài cây viết hiệu Sương Nguyệt Anh, bà còn ký nhiều cây viết hiệu không giống như: Xuân Khuê, Nguyệt Nga, Nguyệt Anh.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Sương Nguyệt Anh sinh bên trên thôn An Bình Đông (nay là xã An Đức), thị xã Ba Tri, tỉnh Ga Tre.[5] Bà là đàn bà loại tư (cho nên vô gia tộc thông thường gọi bà là Năm Hạnh)[c] của phòng thơ Nguyễn Đình Chiểu, u là bà Lê Thị Điền, người thôn Thanh Ba, thị xã Cần Giuộc.
Thuở nhỏ, bà nằm trong người chị thương hiệu là Nguyễn Thị Xuyến, được thân phụ (Đồ Chiểu) truyền dạy dỗ nên xuất sắc cả chữ Hán lộn chữ Nôm. Khi cả nhị lớn khôn, có tiếng tài sắc, được người xung quanh ca tụng gọi là Nhị Kiều.
Năm 1888, Sương Nguyệt Anh được 24 tuổi tác thì thân phụ tổn thất. Tri phủ Ba Tường cho tới chất vấn bà thực hiện phu nhân ko được, nên đem lòng ân oán hận, thám thính cơ hội hãm hãi. Để tách tai hoạ, bà nằm trong mái ấm gia đình người anh (Nguyễn Đình Chúc) đem lịch sự Cái Nứa (Mỹ Tho) rồi dời về Rạch Miễu ở nhờ căn nhà ông nghè Trương Văn Mân. Tại trên đây, bà kết hôn với cùng một phó tổng trực thuộc, góa phu nhân thương hiệu Nguyễn Công Tính,[d] sinh được một nhỏ nhắn gái thương hiệu là Nguyễn Thị Vinh. Năm đàn bà được 2 tuổi tác thì ông chồng tổn thất. Từ cơ bà chực tiết nuôi con cái, thờ ông chồng và cởi ngôi trường dạy dỗ chữ Nho mang lại học tập trò vô vùng nhằm sinh sinh sống. Và cũng kể từ cơ, bà tăng trước cây viết hiệu Nguyệt Anh một chữ "Sương" (孀), trở nên "Sương Nguyệt Anh", Có nghĩa là "Góa phụ Nguyệt Anh".
Những năm 1906-1908, tận hưởng ứng trào lưu Đông Du của Phan Bội Châu, bà buôn bán một trong những phần điền sản và hoạt động quyên canh ty sẽ giúp đỡ học viên xuất dương lịch sự Nhật du học tập.
Năm 1917, Sương Nguyệt Anh được một group chí sĩ ái quốc chào thực hiện công ty cây viết tờ Nữ giới chung (nghĩa là "tiếng chuông của nữ giới giới"). Tờ báo rời khỏi số trước tiên ngày một mon hai năm 1918, với công ty trương nâng lên dân trí, khuyến nghị công nông thương và nhất là tôn vinh tầm quan trọng phụ nữ giới vô xã hội.[e] Tờ báo sản xuất lịch mặt hàng tuần với những thường xuyên mục: xã thuyết, văn nghệ, gia chánh, học tập nghề ngỗng, với những trang lời nói hoặc ý rất đẹp và u con cái thì thầm. cũng có thể trình bày, "Nữ giới chung" là tờ báo trước tiên ở nước ta thời cơ chú ý cho tới việc dạy dỗ nữ giới công, tiết hạnh phụ nữ giới và phê phán những quy tắc nghiêm ngặt so với phái đẹp.[6]
Nhưng cho dù ngòi cây viết của Sương Nguyệt Anh đem khôn khéo cho tới đâu, tầm tác động của tờ báo này khiến cho mật thám Pháp lo ngại. Tháng 7 năm 1918, tờ Nữ giới chung bị đình bạn dạng.[7] Cũng tức thì thời điểm này, người đàn bà duy nhất của bà (Nguyễn Thị Vinh)[f] vừa phải sinh đẻ kết thúc, té bệnh dịch mệnh chung.
Sau cơ đôi mắt bà bị bệnh dịch, thông thường xuyên đau đớn và mức độ khoẻ cũng dần dần khánh kiệt. Nghe lời nói lương y, Sương Nguyệt Anh dẫn con cháu nước ngoài về bên Mỹ Chánh Hoà (Ba Tri), nương náu điểm căn nhà người em út ít thương hiệu là Nguyễn Đình Chiêm nhằm chữa chạy, tuy nhiên duy nhất thời hạn ngắn ngủn sau, hai con mắt bà bị loà loà hẳn.
Xem thêm: game ai la trieu phu 2017 moi nhat
Từ cơ, sớm chiều bà lại kế tiếp lò mò bốc dung dịch, dạy dỗ học tập và sáng sủa tác thơ văn. Sáng sớm ngày 12 mon Chạp năm Tân Dậu (tức 9 mon một năm 1922), Sương Nguyệt Anh loại trừ tương đối thở sau cuối, khi 58 tuổi tác.[g]
Lúc đầu, mộ Sương Nguyệt Anh ở Mỹ Nhơn, về sau (năm 1959) được đồng bào cải mả dời về ở cạnh mộ phần của tuy nhiên thân thuộc bà, tức trực thuộc quần thể đền rồng thờ và mộ Nguyễn Đình Chiểu bên trên xã An Đức, thị xã Ba Tri, tỉnh Ga Tre thời buổi này.
Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Sương Nguyệt Anh sáng sủa tác nhiều, tuy nhiên ko gom trở nên luyện. Nay chỉ với tản mác một vài bài bác thơ, như: Đoan Ngọ nhật điếu Khuất Nguyên, Tức sự, Chinh Phụ thi, Thưởng bạch Mai, Vịnh ni cô, Vua Thành Thái vô Nam, Cảm tác Khi quân Việt cút Âu chiến... và vài ba bài bác vè, như: Vè tè yêu, Vè Thầy Hỷ, Vè tiến công đề...
Thơ[sửa | sửa mã nguồn]
Ngoài bạn dạng dịch cỗ Yên Sơn nước ngoài sử của Trung Quốc rời khỏi thơ lục chén, một vài không nhiều bài bác thơ chữ Hán, thể vè lục bát; thơ của Sương Nguyệt Anh phần rộng lớn là thơ Nôm, theo đòi thể Đường luật.
Để thể hiện cuộc nợ duyên dang dở của tôi, bà viết:
- Năm canh thức nhấp... năm canh những
- Nửa gối so sánh le, nửa gối chờ
- Vườn én rủ ren bên trên lối cũ,
- Canh gà xao xác giục tình xưa...
Nhưng phần nhiều, thơ của bà là nhằm đối đáp lại những người dân tiếp tục trêu chòng ghẹo, tiếp tục tỏ tình với bản thân, nhằm mục tiêu nêu lên đức trung kiên của những người phụ nữ giới Nam Sở, như Tiễn ông Kinh Hối nhậm chức kinh lịch ở Sa Đéc, Hoạ thơ Bảy Nguyện, Hoạ thơ Phủ Ngọc, Hoạ thơ Bái Liêu, Thưởng Bạch Mai, Vịnh ni cô,....
Trong số bài bác thơ không giống, Sương Nguyệt Anh tiếp tục kín kẽ gửi gắm tấm lòng yêu thương nước, thương dân, quan hoài cho tới thời cục, trích:
- Vui lòng thánh đế điểm xe cộ ngựa,
- Xót dạ thần dân vùng lửa than
- Nước đôi mắt đem nằm trong trời khu đất biết,
- Biển dâu một cuộc thấy tuy nhiên thương.
- (Vua Thành Thái vô Nam)
Năm 1915, ông Việt Sĩ sau khoản thời gian tiếp tục khen ngợi ngợi Sương Nguyệt Anh rằng: Cuộc đời bà tiếp tục trải qua quýt biết bao khổ đau, tuy nhiên biết bao nỗi đau khổ cơ nghe đâu nhằm thách thức người thiếu hụt phụ kiên trinh, ông còn nhận định và đánh giá như sau:
- Nhắc cho tới Sương Nguyệt Anh, người tớ còn thấy lại điểm bà một tấm gương hoạt động và sinh hoạt mang lại phái nữ giới lưu; người tớ luôn ghi nhớ một cây cây viết cứng rắn từng nêu bên trên tờ Nữ giới chung nhiều yếu tố lý thú về phận sự thiếu phụ so với mái ấm gia đình và xã hội. Trong buổi phú thời, phụ nữ giới nước căn nhà vừa phải thoát ra khỏi khuê môn nhằm xúc tiếp với văn hóa truyền thống Âu Tây, bà Sương Nguyệt Anh cực kỳ xứng danh là nữ giới sĩ chi phí phong bên trên khu đất Việt.[8]
Vinh danh[sửa | sửa mã nguồn]
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà được đặt điều mang lại thương hiệu lối trên rất nhiều điểm ở nước ta như Đà Lạt, Thành phố Xì Gòn, Vũng Tàu...
Xem thêm: ai la triệu phú năm 2022
Nhầm lẫn[sửa | sửa mã nguồn]
Nhầm cây viết hiệu[sửa | sửa mã nguồn]
Bút hiệu của bà trước đó bị khuyết điểm trở nên "Sương Nguyệt Ánh". Theo bài bác "Sương Nguyệt Anh hoặc Sương Nguyệt Ánh? Hay Nguyệt Anh thị?" vô kiệt tác "Úc Viên đua thoại" của người sáng tác Đông Hồ (xuất bạn dạng năm 1969), thì việc lầm lẫn này rất có thể bắt nguồn từ sự hiểu khuyết điểm một câu vô bài bác thơ "Vịnh hoa mai bên trên núi Điện Bà Tây Ninh" của bà:[9]
- Tuyết đượm nhành tiên in sắc trắng
- Sương trộn bóng nguyệt ánh color ngân
Vì sự lầm lẫn này tuy nhiên những con phố được đặt điều theo đòi cây viết hiệu của bà cũng trở nên ghi sai thương hiệu trở nên lối Sương Nguyệt Ánh.[10][11] Việc sai thương hiệu này đang được xử lý, tuy nhiên nhiều bảng hiệu bên trên lối vẫn sử dụng thương hiệu sai.[12]
Nhầm hình họa chân dung[sửa | sửa mã nguồn]
Google Doodle ngày một mon hai năm 2023 tôn vinh bà với thương hiệu là nữ giới tổng chỉnh sửa trước tiên của tờ báo phụ nữ giới trước tiên ở nước ta.[13][14][15] Tuy nhiên, hình họa vẽ chân dung của bà bên trên Google Doodle lại là của phòng giáo Đặng Kim Chi, hiệu trưởng trước tiên của Trường nữ giới trung học tập tổ hợp Sương Nguyệt Anh xây dựng năm 1971 bên trên Thành Phố Sài Gòn (nay là Trường trung học cơ sở - trung học phổ thông Sương Nguyệt Anh bên trên Phường 3, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh).[16] Chỉ một ngày sau khoản thời gian đăng Google Doodle này, thay mặt Google bên trên nước ta và họa sỹ vẽ hình họa Google Doodle về bà tiếp tục nài lỗi vì như thế sơ sót này.[17][18][19] Bức hình họa Google Doodle vẽ sai chân dung bà Sương Nguyệt Anh tiếp sau đó đã trở nên xóa ngoài trang web của Google Doodle.
Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Trong một nội dung bài viết đăng ngày 15/11/2006 bên trên Tạp chí Quê Hương, ngày sinh của bà được ghi là 08 mon 3 năm 1864.[1]
- ^ Ghi theo đòi Nguyễn Đình Chiểu toàn tập (tập 2, Nhà xuất bạn dạng Đại học tập và Trung học tập có trách nhiệm, 1980, tr. 28) và Mai Huỳnh Hoa (Từ điển văn học, cỗ mới mẻ, tr. 1576). Bia mộ ghi bà "mất ngày 12 mon 12 năm Tân Dậu (1922), tận hưởng lâu 58 tuổi"; ngày nay ứng âm lịch tuy nhiên không giống 1 năm.
- ^ Theo tục lệ ở Nam Sở, con cái đầu lòng kể loại nhị, nên tuy vậy Sương Nguyệt Anh là đàn bà loại tư vô mái ấm gia đình, tuy nhiên được gọi là loại năm.
- ^ Có sách ghi thương hiệu Trình. Tại trên đây ghi theo đòi Nguyễn Liên Phong vì như thế ông là kẻ sinh sống nằm trong thời với Sương Nguyệt Anh. Dường như, ông còn cho thấy thêm tăng chi tiết: "Con gái ông Đồ Chiểu hình trạng nho nhã đau đớn yếu đuối, tính nết điềm tịnh hiền khô lành lặn. Thuở nhỏ cô lấy ông chồng, thương hiệu là thầy phó Tính, về ở theo đòi quê ông chồng bên trên chợ Rạch Miễu" (Điếu cổ hạ kim đua tập xuất bạn dạng 1915).
- ^ Toà biên soạn đặt điều bên trên số căn nhà 15 lối Taberd (nay là lối Nguyễn Du, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh). Chủ nhiệm là ông Henri Blanquière.
- ^ Cô Vinh lấy ông chồng là ông Mai Bạch Ngọc (hay Mai Văn Ngọc), sinh một cô đàn bà mệnh danh Mai Huỳnh Hoa nhũ danh Kim Ba, về sau kết hôn với căn nhà hoạt động và sinh hoạt chủ yếu trị Phan Văn Hùm (1902-1946), người sáng tác Ngồi tù nhà lao lớn (1929)
- ^ Ngày tổn thất ghi theo đòi bia mộ. Nhưng theo đòi Mai Huỳnh Hoa thì bà tổn thất bên trên Ba Tri ngày 2 mon Chạp năm Canh Thân tức đôi mươi mon một năm 1921 (Từ điển Văn học, luyện 2. Nhà xuất bạn dạng KHXH, tr. 320)
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ “Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh – công ty cây viết tờ báo phụ nữ giới đầu tiên”. Tạp chí Quê Hương bên trên Internet. Ngày 15 mon 11 năm 2006.
- ^ Theo Nguyễn Đình Chiểu toàn tập, luyện 1, tr. 28.
- ^ "Nguyễn chi thế phổ" vì thế Nguyễn Đình Chiểu biên soạn, Nguyễn Đình Huy (cha ông Chiểu) hiệu chủ yếu.
- ^ Denecke, Wiebke. “Shared Literary Heritage in the East Asian Sinographic Sphere”. Trong Denecke, Wiebke; Li, Wai-yee; Tian, Xiaofei (biên tập). The Oxford Handbook of Classical Chinese Literature (1000 BCE-900 CE). Oxford University Press. tr. 529.
- ^ Tường Khanh (19 mon 10 năm 2013). “Sương Nguyệt Anh - nữ giới công ty cây viết báo trước tiên của Việt Nam”. Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh – công ty cây viết tờ báo phụ nữ giới đầu tiên”. Tạp chí Quê Hương bên trên Internet. Ngày 15 mon 11 năm 2006.
- ^ Theo Nguyễn Ngọc Hiền, Nữ sĩ Việt Nam, Nhà xuất bạn dạng Thanh Niên, 2005, tr.478
- ^ Dẫn theo đòi GS. Trịnh Vân Thanh, Thành ngữ danh nhân tự động điển, Nhà xuất bạn dạng Hồn Thiêng, Thành Phố Sài Gòn, 1966, tr. 1161
- ^ “Dung mạo nữ giới sĩ Sương Nguyệt Anh và sự lầm lẫn Sương Nguyệt Ánh”. Báo Thanh niên.
- ^ Minh Đạo (15 mon 12 năm 2014). “Xin gọi trúng thương hiệu Sương Nguyệt Anh”. Báo Lâm Đồng. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “PHẢN ÁNH: ĐẬU XE LẤN CHIỀM LÒNG ĐƯỜNG VÀ VỈA HÈ TẠI ĐƯỜNG PHAN KẾ BÍNH VÀ ĐƯỜNG SƯƠNG NGUYỆT ÁNH, PHƯỜNG 9”. UBND Thành phố Vũng Tàu. 5 mon 3 năm 2021. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ Vũ Phượng (17 mon 10 năm 2016). “Người Thành Phố Sài Gòn đang được gọi thương hiệu sai nhiều con phố tuy nhiên ko biết”. Báo Thanh Niên. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “Celebrating Sương Nguyệt Anh”. Google Doodle. Ngày 1 mon hai năm 2023. Bản gốc tàng trữ Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Google Doodle tôn vinh Sương Nguyệt Anh - nữ giới công ty cây viết nước ta đầu tiên”. Báo Lao động. Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Google vinh danh nữ giới sĩ Sương Nguyệt Anh”. VnExpress.net. Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Hình vẽ Sương Nguyệt Anh của Google là khuyết điểm lẫn?”. Báo Tuổi trẻ. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google nài lỗi vì như thế khuyết điểm hình hình họa nữ giới sĩ Sương Nguyệt Anh”. VnExpress.net. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google nài lỗi vì như thế khuyết điểm hình họa bà Sương Nguyệt Anh”. Báo Thanh niên. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google nài lỗi vì như thế lấy hình họa gia sư Gia Long thực hiện hình họa bà Sương Nguyệt Anh”. Báo Tuổi trẻ. Ngày 2 mon hai năm 2023.
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Sương Nguyệt Anh Lưu trữ 2006-10-07 bên trên Wayback Machine bên trên trang web của hội Phụ nữ giới VN
- Sương Nguyệt Anh Lưu trữ 2011-12-09 bên trên Wayback Machine bên trên trang web của tỉnh Ga Tre
Bình luận