tây vương mẫu là ai

Đạo giáo
Học thuyết Đạo Đức Vô cực Thái cực Âm dương Vô vi Tất nhiên Bất tử Ngũ hành Khí Thiên Địa
Thực hành Bạn đang xem: tây vương mẫu là ai Bùa lục Chiêm bốc Chú ngữ Đạo dẫn Hành khí Lôi pháp Luyện thần Ngoại đan Nội đan Phục thực Thực liệu Tịch cốc
Văn bản Kinh Dịch Âm Phù kinh Bão Phác Tử Đạo đức kinh Độ Nhân kinh Hoàng Đế nội kinh Nam Hoa kinh Liệt tử Linh chỉ bảo kinh Sơn Hải kinh Thái Bình kinh Thượng Thanh kinh Daozang
Các vị thần Tam thanh Tứ Ngự Ngọc Hoàng Thượng đế Tây Vương Mẫu Tam Hoàng Ngũ Đế Bát Tiên Thập nhị kim tiên Lục thập thái tuế Nhị thập chén tú Thập Điện Diêm vương Bành Tổ Long vương Đại Tiên Tiên Trung ương Thiên quan Địa thượng Thiên tiên
Người Lão Tử Trang Tử Trương Đạo Lăng Trương Giác Cát Hồng
Trường phái Chân Đại đạo Phái Kim Đan Phái Lầu Quán Phái Linh Bảo Phái Thượng Thanh Phái Tịnh Minh Phái Võ Đang Thái Bình Đạo Thiên sư Đạo Toàn Chân đạo
Đất thánh Đạo quán Động thiên Bồng Lai tam đảo Thiên đình
Tác phẩm Đông du ký Phong thần thao diễn nghĩa Tây du ký
x t s

Tây Vương Mẫu (chữ Hán: 西王母, hay còn gọi là Vương Mẫu (王母), Dao Trì Kim Mẫu (hay Diêu Trì Kim Mẫu, 瑤池金母), Tây Vương Kim Mẫu (西王金母), Vương Mẫu Nương Nương (王母娘娘) hoặc Kim Mẫu Nguyên Quân (金母元君), là vị phái đẹp thần thượng cổ rất rất phổ biến nhập truyền thuyết Đạo giáo Trung Quốc tuy nhiên người Việt hoặc gọi là Bà Trời (Chữ Nôm: 婆𡗶) hoặc Địa Mẫu (地母), Vương Mẫu (王母).

Ban đầu, với truyền thuyết nhận định rằng Tây Vương Mẫu với dung mạo là 1 trong những phái đẹp thần già cả hung tợn, là 1 trong những vị phái đẹp thần làm cho tai vạ ở phía Tây của núi Côn Lôn, ko không giống gì một quái quỷ vật, theo gót cỗ Sơn Hải Kinh. Về sau, theo gót sự xuất hiện tại của Lão Tử thời Xuân Thu và cỗ Đạo Đức Kinh là nền tảng chủ yếu thống của Đạo giáo Trung Quốc, sự nổi lên của Đạo giáo và những truyền thuyết dần dần biến hóa Tây Vương Mẫu trở thành một phái đẹp thần hiền khô, vị thế của bà kể từ bại liệt trở nên một trong mỗi phái đẹp thần vô thượng và vượt trội nhất trong vô số khối hệ thống tín ngưỡng Đông Á. Cùng với việc tôn sùng của Đạo giáo, Tây Vương Mẫu thường thì được tưởng tượng là 1 trong những bà già cả hiền lành lành lặn, hoặc một phái đẹp thần tiên dung mạo kiều diễm, sinh sống ở bên trên núi Côn Lôn nằm trong phía Tây, ngự sát bên một bờ hồ nước tiên giới được gọi là Dao Trì. Trong vườn của bà với trồng bàn bới là kiểu như bới tiên, ăn nhập trẻ em mãi ko già cả. Hình tượng về bà nổi lên nhập thế kỉ 2 Lúc tạo hình nên Con lối tơ lụa^[1].

Tên gọi và nguyên vẹn mẫu[sửa | sửa mã nguồn]

Tây Vương Mẫu qua loa những đời với thật nhiều tên thường gọi, ngoài ra tên thường gọi qua loa những nước đồng văn Đông Á, bà được rất nhiều triều đại về sau sắc phong.

Bà được thưa lượt thứ nhất là kể từ giáp cốt văn thời ngôi nhà Thương. Khi ấy, người tớ tế bào mô tả bà là 1 trong những vị thần ngự trị ở phương Tây, gọi là Tây mẫu (西母). Không rõ rệt nguyên vẹn hình thực sự tạo thành hình hình họa của bà, tuy nhiên nhập khi bại liệt hình tượng của bà kha khá rộng lớn và rất rất được tôn trọng. Bấy giờ, rất có thể coi bà là phái đẹp thần tối thượng cổ nhất từng hiện hữu và thờ cúng với quy tế bào. Trong quyển Sơn hải kinh thời ngôi nhà Chu, bà được tế bào mô tả với hình thù địch kì lạ với răng nanh của hổ, là 1 trong những phái đẹp thần nửa người nửa thú, tính khí dữ tợn thông thường làm cho dịch bệnh, nên đương thời còn gọi bà là Yêu mẫu (妖母).

“

《Sơn Hải Kinh - Tây Sơn kinh》: "Núi Doanh Mẫu cơ hội phía Tây 350 dặm, gọi là Ngọc Sơn, tương truyền là điểm ở của Tây Vương Mẫu. Tây Vương Mẫu kì trạng như người, tuy vậy với đuôi báo, răng hổ, với treo trăng mức độ bên trên bồng tóc. Bà với tính ngặt tương khắc và tàn ác"[2]. Quách Phác chú: "Chủ cai quản ngặt trang bên trên trời và năm hình trừng trị tàn hại"[3]. . 《Sơn Hải Kinh - Hải Nội Bắc kinh》: "Tây Vương Mẫu lấy đầu chim tè thắng thiết lập lên tóc, ăn chim Tam Thanh nhằm sống"[4]. . 《Sơn Hải Kinh - Đại Mạc Tây kinh》: "Phía Nam của Tây hải, sát bên kho bãi Lưu tụt xuống, phí a đằng sau Xích thủy, phía đằng trước Hắc thủy, với 1 ngọn núi rộng lớn. Tại nhập với thần nhân bản thân hổ, với vằn và đuôi, toàn bộ đều Trắng, ngự bên trên núi ấy. Mé bên dưới với 1 vực xoáy thâm thúy, phía bên ngoài lại sở hữu một ngọn núi rực lửa, với 1 người treo đầu chim tè thắng, răng hổ, đuôi báo, ở nhập lỗ, gọi là Tây Vương Mẫu"[5].

”

Về sau, bà từ từ được gia nhập nhập Đạo giáo, trở nên một phái đẹp thần hiền lành hòa và là hình tượng của trường thọ bất tử. Học fake Trang Tử tế bào mô tả nhập cuốn sách nằm trong thương hiệu như thể bà là 1 trong những vị phái đẹp thần vô thượng, không người nào biết bà tới từ đâu, không người nào biết bà lên đường lúc nào. Cũng theo gót Trang Tử, bà tọa bên trên một ngọn núi rất linh ở phía Tây là Côn Luân, với sự link với tế bào mô tả kể từ thời Thương là 1 trong những vị thần ở phía Tây.

Vào thời ngôi nhà Đường, thời kỳ khoe sắc của thi đua ca, hình tượng Tây Vương Mẫu trở thành hết sức thông dụng. Những bài bác thơ về bà rất có thể nhìn thấy nhập Toàn Đường thi đua, một tuyển chọn luyện thi đua ca thơ Đường. Sau Lúc ngôi nhà Đường sụp sụp đổ, thời Ngũ đại thập quốc, Đỗ Quang Đình, với Dung Thành luyện tiên lục (墉城集仙錄), là kẻ nhanh nhất ghi chép tổ hợp những truyện kí về Tây Vương Mẫu, thông thường sẽ là người biên soạn thảo trả bị nhất về trí tuệ của những người đời Đường so với Tây Vương Mẫu. Theo biên chép của Đỗ Quang Đình, Tây Vương Mẫu đã hỗ trợ Lão Tử thực hiện đi ra cuốn Đạo Đức Kinh. Vào năm loại 25 của Chu Chiêu vương vãi, Lão Tử lên đường ngao du thiên hạ, bắt gặp Tây Vương Mẫu và được bà trao mang đến cuốn sách này. Truyền thuyết này là 1 trong những đặc trưng của phái Thượng Thanh (上清), một phân nhánh của Đạo giáo tuy nhiên ở bại liệt Đỗ Quang Đình sẽ là người khởi điểm. Bên cạnh đó, nhập vài ba bài bác thơ thời Đường cũng tế bào mô tả việc chạm chán thân thiết Tây Vương Mẫu và Lão Tử, tuy vậy thời điểm hiện tại tầm quan trọng của bà thấp rộng lớn, và gọi ông là Nguyên Thủy Thiên Tôn. Đây là 1 trong những truyền thuyết thông dụng trong những phân nhánh không giống của Đạo giáo.

Đi theo như hình tượng biến đổi, dần dần cũng đều có nhiều truyền thuyết về thương hiệu bọn họ thiệt của bà, cũng chính vì "Tây Vương Mẫu" nom thế nào thì cũng chỉ là tên gọi hiệu. Người đời Đường là Đoạn Thành Thức (段成式), sáng sủa tác "Dậu dương luyện trở - Nặc cao kí thượng" (酉陽雜俎·諾皋記上) vẫn ghi chép rằng:「"Tây Vương Mẫu bọn họ Dương, húy Hồi, trị ở Tây Bắc núi Côn Lôn, ngày Đinh Sử bị tiêu diệt. Lại với cơ hội thưa thương hiệu bà là Uyển Cấm"; 西王母姓楊，諱回，治崑崙西北隅，以丁醜日死。一曰婉妗。」. Từ bại liệt "Dương Hồi" nằm trong "Uyển Cấm" trở nên thương hiệu thiệt của Tây Vương Mẫu nhập thật nhiều truyền thuyết.

Truyền thuyết nằm trong hình tượng[sửa | sửa mã nguồn]

Gặp Chu Mục vương[sửa | sửa mã nguồn]

Một trong mỗi truyền thuyết phổ biến nhất về bà là sự việc chạm chán Chu Mục vương vãi thời Tây Chu - một trong mỗi vị Thiên tử vĩ đại nhất của thời kỳ này.

Sách Mục thiên tử truyện là 1 trong những phiên bản sách vày thẻ tre được nghĩ rằng sáng sủa tác vào tầm khoảng đời Xuân Thu, được phân phát hiện tại nhập đời ngôi nhà Tấn và được những văn nhân đương thời như Tuân Úc tổ chức biên soạn lại trở thành 6 quyển. Trong nội dung cuốn biên chép này còn có một mẩu truyện về sự Chu Mục vương vãi xuất hành trở về phía Tây, bên trên bại liệt ông vẫn chạm chán một phái đẹp thần xinh đẹp mắt được gọi là Tây Vương Mẫu. Ghi chép phiên phiến nói:

• 「"Chu Mục vương vãi cưỡi tám con cái tuấn mã thương hiệu Xích Ký (赤驥), Đạo Ly (盜驪), Bạch Nghĩa (白義), Du Luân (逾輪), Sơn Tử (山子), Cừ Hoàng (渠黃), Hoa Lưu (驊騮) và Lục Nhĩ (綠耳), bởi Tạo Phụ tấn công xe cộ, dựa Yểu dẫn lối, ở khoảng tầm năm loại 13 (khi ông trị vì) cho tới năm loại 17, tổ chức Tây chinh về phía núi Côn Lôn. Đoàn hộ giá chỉ bắt nguồn từ Tông Chu, vượt lên sông Chương, trải qua những vùng núi Hà Tông, Dương Hu, núi Quần Ngọc, hành trình dài qua loa 9 vạn dặm, trải qua loa Tứ hoang toàng, vấp cho tới Lưu tụt xuống phía Bắc, diện con kiến Tây Vương Mẫu. Sau tiếp cận Âm Sơn, cao nguyên trung bộ Mông Cổ, bể địa Tháp Lý Mộc, Thông Lĩnh"」.

Theo cơ hội mô tả nhập "Mục thiên tử truyện", hình tượng của Tây Vương Mẫu nhập thời hạn này vẫn không hề kì quái nữa, tuy nhiên trở nên một phái đẹp thần với sắc đẹp rất rất đẹp mắt, xuất sắc ca hát, khiến cho Chu Mục vương vãi mê mệt. Cả nhì người bọn họ yêu thương nhau, Mục vương vãi đem những của nả của tớ mang tới thiết yến sát bên Dao Trì của Tây Vương Mẫu, cả nhì say sưa đàn hát.

Tây Vương Mẫu hát ca dao:「"Bạch vân bên trên thiên, tô cung tự động xuất, đạo lí du viễn, tô xuyên gian giảo chi, tương tử vô tử, thượng năng phục lai"」^[6], ý rằng Thiên tử cho tới nằm trong tớ công cộng sung sướng rất rất quý, tuy nhiên liệu teo thể tái ngộ được chăng. Chu Mục vương vãi nghe xong xuôi cũng thiệt bay bổng, thay cho lòng ko đậu tuy nhiên cũng xướng khởi ca dao:「"Dư quy sầm uất thổ, hòa trị chư hạ, vạn dân trung bình, cố ngô con kiến nhữ, bỉ cập tam niên, tương phục nhi dã"」^[7], ý rằng phiên bản thân thiết ông rất cần phải quay trở lại thống trị dân bọn chúng thiệt chất lượng, Lúc thiên hạ thanh bình thì tiếp tục lại cho tới bắt gặp Tây Vương Mẫu. Đối với chuyện chạm chán này Chu Mục vương vãi lưu giữ mãi luôn ghi nhớ, còn tương khắc lại bên trên đá của Yểm Sơn, trồng cây hòe sát bên.

Câu chuyện này nối tiếp được chép nhập Trúc thư kỉ niên và Sử ký Tư Mã Thiên (mục Triệu thế gia)^[8].

Gặp Hán Vũ Đế[sửa | sửa mã nguồn]

Câu chuyện Tây Vương Mẫu chạm chán Hán Vũ Đế cũng là 1 trong những trong mỗi truyền thuyết phổ biến nhất nói tới bà, với ghi nhập Hán Vũ cố sự nằm trong Hán Vũ Đế nội truyện (漢武帝內傳) của Cát Hồng. Câu chuyện này xoay xung quanh về phép tắc trường thọ bất tử.

Chuyện kể rằng, Hán Vũ Đế tin yêu tưởng Đạo giáo, nghe thưa mùng 7 mon 7 (là ngày Thất tịch), Tây Vương Mẫu tiếp tục xuống năng lượng điện nên vội vã vàng bày vẽ nghênh tiếp. Vào ngày bại liệt, đích thị canh nhì, Tây Vương Mẫu ngồi xe cộ mây color tía xuống năng lượng điện, chạm chán Hán Vũ Đế. Khi Tây Vương Mẫu chạm chán Hán Vũ Đế, bà đãi ông 1 trong các buổi tiệc linh đình, tặng mang đến ông 7 viên bới tiên (có sách thưa là 5 viên)^[9]. Đào tiên của Tây Vương Mẫu được gọi Bàn đào (蟠桃), được gieo trồng ở vườn bới bên trên núi Côn Luân, với công hiệu trường thọ bất lão. Truyền thuyết chỉ việc ăn một trái khoáy bới tiên là rất có thể đầy đủ kéo dãn dài tía ngàn năm tuổi hạc lâu. Hán Vũ Đế ko thể tận dụng tối đa và học hỏi và giao lưu được những phép tắc thần thông của bà và ko thể đạt được tới việc bất tử như yêu cầu.

Sách "Hán Vũ Đế nội truyện" cũng mô tả lại rất rõ ràng sắc đẹp của Tây Vương Mẫu:

Đạo giáo truyền thuyết[sửa | sửa mã nguồn]

Truyền thuyết về bà uy tín và thông dụng nhất, là trong những thần hệ Đạo giáo. Tây Vương Mẫu là phái đẹp thần làm chủ Tây Côn Lôn, cùng theo với ông xã là Hạo Thiên Thiên Đế làm chủ Thiên đình. Bà và Ngọc Hoàng Đại Đế ko hề với mối quan hệ ruột rà gì.

Đức Nguyên Thủy Thiên Tôn hay còn gọi là “Ngọc Thanh Nguyên Thủy Thiên Tôn”, là vị vô thượng nhập Tam Thanh, cũng chính là vị Tôn Thần hạng nhất của Thần Tiên Đạo Giáo. Theo “Lịch đại thần tiên thông giám” tôn xưng Ngài là “Vị Tổ công ty trì cõi trời”. Địa vị của Ngài tuy rằng cao, tuy nhiên lại xuất hiện tại muộn rộng lớn Thái Thượng Lão Quân.

Hồi đầu của Đạo giáo ko thấy nói đến việc Nguyên Thủy, nhập “Thái Bình Kinh”, Tưởng Nhĩ Chú” cũng đều ko thấy ghi thương hiệu Ngài, bao gồm nhập truyền thuyết thần thoại xưa Trung Quốc cũng ko thấy nói đến việc hành trạng Ngài. Danh xưng Nguyên Thủy xuất hiện tại nhanh nhất nhập “Chẩm trung thư” ghi là “Trước khi hổn độn ko phân rõ rệt (thái cực), vẫn với “tinh hoa của trời đất” hiệu là “Nguyên Thủy Thiên Vương”sẵn bên phía trong, sau phân hóa trở thành nhì phần (lưỡng nghi), Nguyên Thủy Thiên Vương ở phía bên trên cõi trời, ngẫng lên mút hút thiên khí, cúi xuống tợp địa tuyền (suối khu đất ) trải qua loa vô số kiếp , cùng theo với Thái Nguyên Ngọc Nữ thông khí kết tinh nghịch tuy nhiên sinh đi ra Thiên Hoàng Tây Vương Mẫu. Thiên hoàng sinh đi ra Địa Hoàng, Địa Hoàng sinh đi ra Nhân Hoàng, nối tiếp sinh đi ra con cái con cháu là Bào Hi, Thần Nông. Cho nên bảo rằng : “Phía bên trên Đại La với bảy ngọn núi báu gọi là Huyền Đô Ngọc Kinh, với tía cung. Thượng cung là điểm ở của Yên Cổ Chân Nhân, Nguyên Thủy Thiên Vương và Thái Thái Thánh Mẫu”. Như vậy, kể từ trên đây mới nhất với tên tuổi Nguyên Thủy Thiên Vương.

Sớm bên trên thời đầu Hán, truyền thuyết của Đạo giáo lưu truyền Tây Vương Mẫu với tương quan cho tới thuật trường thọ bất lão, đó cũng là hình tượng được gắng ngay tắp lự về bà nhất nhập thật nhiều dị phiên bản truyền thuyết, nhất là truyền thuyết của Đạo giáo. Trong sách "Hoài Nam tử" của Lưu An, với ghi lại mẩu truyện thân thiết Hằng Nga và Hậu Nghệ, vẫn nhắc đến tầm quan trọng của loại dung dịch trường thọ và Tây Vương Mẫu là kẻ cầm được kín của loại dung dịch ấy^[10]. Đây là nền móng mang đến Đạo giáo thời Hán về sau, người Đạo giáo chính thức tôn vinh Tây Vương Mẫu, vị thế của bà được tôn trọng hơn nhiều. Thời Đông Tấn, những truyền thuyết của Đạo giáo nhận định rằng Tây Vương Mẫu là phụ nữ của Đệ nhất thần nhập Đạo giáo - Nguyên Thủy Thiên Tôn.

Học fake Cát Hồng thời Tấn, ghi chép Chẩm trung thư (枕中書) với đoạn:「"Khi nhì rất rất ko phân tích, thiên-địa-nhật-nguyệt chưa tồn tại đầy đủ, vẫn xuất hiện tại Yên Cổ chân nhân, tự động hiệu Nguyên Thủy Thiên vương vãi. Sau bại liệt, ông nằm trong Thái Nguyên Thánh kiểu mẫu thông khí kết tinh nghịch, sinh Đông Vương Công nằm trong Tây Vương Mẫu. Sau lại sinh Địa Hoàng, Địa Hoàng lại sinh Nhân Hoàng"」^[11]. Sách Tập thuyết thuyên chân (集說詮真) dẫn "Tiên truyện thập di" (仙傳拾遺) lại nói:「"Tây Vương Mẫu ở thân thiết Côn Luân, với trở thành ngàn dặm, 12 tòa ngọc lâu. Mé trái khoáy với Ngọc phái đẹp hầu, ở bên phải với Vũ đồng hạ. Các phái đẹp tiên nhập Tam giới thập phương đều là bên dưới trướng của bà"」^[12].

Bởi vậy kể từ ấy, Đạo giáo tu sĩ xưng Phù Tang Đại Đế Đông Vương Công thực hiện Nguyên Dương Phụ (元暘父), còn Thái Chân Tây Vương Mẫu là Cửu Quang Huyền Nữ (九光玄女). Đông Vương Công hóa vạn vật, Tây Vương Mẫu hóa vạn linh, Tây Vương Mẫu cũng khá được tôn xưng Vạn Linh Chúa Mẫu (萬靈主母). Bà ở núi Côn Luân, là công ty cai quản của những phái đẹp tiên nhập tiên giới, là lãnh tụ vô thượng của những phái đẹp tiên nhập truyền thuyết. Từ trên đây vị thế của Tây Vương Mẫu một bước lên trời, hình tượng răng hổ bản thân báo quái quỷ dị của thời Sơn Hải kinh đại biến hóa, vì vậy Đạo giáo văn nhân lại phẫu thuật hình tượng, thưa người đem hình dạng bại liệt ko cần Tây Vương Mẫu, tuy nhiên là 「"Vị thần Bạch Hổ phía Tây, sứ fake của Tây Vương Mẫu"; 西方白虎之神，西王母的使者」. Sách Tiên dao hư đốn kinh (逍遙虛經) một đợt tiếp nhữa khẳng định:「"Người với búi tóc thiết lập đầu chim tè thắng, răng hổ gầm ừ ấy là sứ fake của Tây Vương Mẫu, tuy nhiên ko cần nguyên vẹn hình của bà"」^[13].

Thời ngôi nhà Đường, hình tượng Tây Vương Mẫu nói cách khác là vẫn rất rất hoàn hảo và tuyệt vời nhất. Sách "Dung Thành luyện tiên lục" của Đỗ Quang Đình ghi lại:「"Kim Mẫu Nguyên quân, cũng chính là Cửu Linh Thái Diệu Quy Sơn Kim kiểu mẫu. Một hiệu nữa là Thái Linh Cửu Quang Quy Sơn Kim kiểu mẫu, lại hiệu Tây Vương Mẫu. Bà là tinh hoa của phương Tây, là rất rất tôn của Động Âm"」^[14]. Bà nằm trong Đông Vương Công sẽ là thực hóa của thiên địa, âm khí và dương khí của trời khu đất, hiệp trợ thiên địa, giã tương chăm sóc dục. Khi những tu tiên đắc đạo, theo gót ý niệm Đạo giáo, phái nam thì bái tế Đông Vương Công, phái đẹp thì bái tế Tây Vương Mẫu, tiếp sau đó mới nhất nằm trong bái tế Tam Thanh^[15].

Sau Lúc Tây Vương Mẫu trở nên công ty của bọn chúng phái đẹp tiên, Cửu Thiên Huyền Nữ tiếp sau đó cũng khá được trả trở thành một phái đẹp tiên của Tây Vương Mẫu được sai khiến cho. Đạo sĩ Trương Quân Phòng (張君房) thời Bắc Tống vẫn biên soạn "Vân Cấp Thất Thiêm" (雲笈七簽), ghi lại rằng:「"Cửu Thiên Huyền Nữ, là thầy của Hoàng Đế, là đồ đệ của Thánh Mẫu Nguyên quân"; 九天玄女者，黃帝之師聖母元君弟子也。」. Theo ý niệm thời điểm hiện tại, Tây Vương Mẫu là "Thánh Mẫu Nguyên quân", người chỉ dạy dỗ Hoàng Đế, vì thế canh ty Hoàng Đế tuy nhiên bà bèn phái Cửu Thiên Huyền Nữ truyền đạt ý của tớ trong những công việc vượt qua Xi Vưu. Trong những sách Sơn lối tứ khảo (山堂肆考), Thông khảo toàn thư (集書詮真) bảo rằng Thiết Quải Lý của Bát tiên được Tây Vương Mẫu đem tiên thuật truyền thụ, nên ông mới nhất đắc đạo trở thành tiên.

Ngoài truyền thuyết[sửa | sửa mã nguồn]

Theo giáo lý đạo Cao Đài thì Tây Vương Mẫu bởi nhì khí âm khí và dương khí hóa thân thiết tuy nhiên trở thành, quyền phép tắc vô bờ vô giới, hữu hữu vô vô, cầm hoàn toàn thiên điều nhập tay tuy nhiên tác trở thành Càn tinh toàn cầu, hay còn gọi là Kim Yên Phật Mẫu.

Nữ hậu của trời[sửa | sửa mã nguồn]

Tuy nhiên, trong vô số phiên phiên bản dân gian giảo, Tây Vương Mẫu là thành hôn của Ngọc Hoàng Đại Đế, nên xưng gọi "Vương Mẫu nương nương", trở nên một đệ nhất phu nhân quyền quý vô bỉ vùng thiên tào. Mối mối quan hệ này được mô tả rất rõ ràng nhập Tây du ký của Ngô Thừa Ân, nằm trong hí khúc Thiên tiên ký (天仙配). Lại với thuyết, Ngọc Hoàng là con cái loại 10 (9 người anh trước bị Hậu Nghệ phun chết) của bà và Thiên Đế, sau thời điểm Thiên Đế bị Ma tộc sợ hãi, Ngọc Hoàng Đại Đế lên thay cho.

Trong Thần tiên truyện (神仙傳) nằm trong Dung Thành luyện tiên lục (墉城集仙錄), bà nằm trong Hạo Thiên Thiên Đế với 24 phụ nữ, nhập bại liệt với năm người là với tính danh, bao gồm:

• Hoa Lâm (华林), phụ nữ loại 4, hiệu Nam Cực vương vãi phu nhân (南极王夫人)^[16].
• Mị Lan (媚兰), phụ nữ loại 13, hiệu Hữu Anh vương vãi phu nhân (右英王夫人).
• Thanh Nga (清娥), phụ nữ loại đôi mươi, hiệu Tử Vi vương vãi phu nhân (紫微王夫人).
• Dao Cơ (瑶姬), phụ nữ loại 23, hiệu Vân Hoa phu nhân (云华夫人).
• Uyển La (婉罗), phụ nữ loại 24, hiệu Thái Chân vương vãi phu nhân (太真王夫人).

Thời ngôi nhà Thanh, nam giới phái đẹp ko được tự tại thương, những truyền thuyết đương thời như Ngưu Lang Chức Nữ nằm trong Đổng Vĩnh và Thất tiên phái đẹp đều hình tượng hóa Tây Vương Mẫu là 1 trong những phái đẹp thần khắt khe, vào vai trò chủ yếu trong những công việc phân tách uyên rẽ thúy. Theo một vài phiên phiên bản truyện cổ của Ngưu Lang Chức Nữ, Tây Vương Mẫu thuở đầu rất rất ưng thuận việc kết song của nhì người, tuy nhiên về sau bởi Chức Nữ vượt lên trên đắm chìm nhập thương, trễ nãi kỳ hạn mạng vải vóc mới phát trừng trị. Ngọc Hoàng Đại Đế mong muốn phân tách hạn chế vĩnh viễn nhì người, tuy nhiên Tây Vương Mẫu lấy ngày 7 mon 7 âm lịch từng năm mang đến nhì người tái ngộ nhau bên trên cầu Hỉ Thước, khai sinh đi ra truyền thuyết Thất tịch.

Trong Tây du kí với thưa, Tây Vương Mẫu có một vườn bàn bới, hoặc sai 7 tiên phái đẹp đem bới kể từ vườn bới cho tới Dao Trì nhằm phanh hội Yên Đào, sau bị Tôn Ngộ Không ăn trộm ngay gần không còn. Tại hồi loại 7, Tôn Ngộ Không bị Phật tổ Như Lai thu phục, Tây Vương Mẫu dẫn bọn chúng tiên phái đẹp cho tới lạy tạ Phật tổ, rồi lại quay trở lại thiên tào ca múa sung sướng.

Tín ngưỡng[sửa | sửa mã nguồn]

Ở dân gian giảo truyền thuyết, bởi tên thường gọi "Vương mẫu", tuy nhiên một vài nhận định rằng Tây Vương Mẫu là u của Thiên Đế. Vị giai của bà nằm trong Đông Vương Công cân đối, với thưa Đông Vương Công là Thiên phụ (天父), nằm trong Tây Vương Mẫu là Thiên mẫu (天母). Hình tượng của Tây Vương Mẫu một bước lên trời, từ là một phái đẹp thần gian ác, đuôi báo răng hổ kỳ dị, trở nên một phái đẹp thần ăm ắp quyền uy được dân bọn chúng tin tưởng, tôn thờ, biến đổi trở thành hình tượng muôn hình từng toàn bộ điểm. Tây Vương Mẫu trở nên vị phái đẹp thần gắng ngay tắp lự với truyền thuyết trường thọ thượng cổ, công ty cai quản phương Tây, sinh sống bên trên núi Côn Lôn và là công ty của vườn bới tiên. Tượng trưng của bà là Yên bới nằm trong Tam túc điểu (三足鸟).

Dân gian giảo còn nhận định rằng, Tây Vương Mẫu với ngày 3 mon 3 là ngày sinh, và nhận định rằng này đó là ngày bà phanh Hội Yên Đào, nên cúng tế bà. Đạo Cao Đài lấy ngày rằm của mon 8 là ngày Hội Yến Diêu Trì, tức là ngày hội của Tây Vương Mẫu với con cháu của bà, chứ không tồn tại ngày đản sinh. Bà là bọn chúng tiên công ty kiểu mẫu, thường xuyên phanh hội yến đón tiếp bọn chúng tiên, còn cai quản chuyện sinh con cái và hôn nhân gia đình, nhiều lúc bị lầm lẫn với Bích Hà Nguyên quân (碧霞元君) của vùng Hoa Bắc.

Lúc thuở đầu, Tây Vương Mẫu từng với một quãng ngắn ngủn ngủi thường xuyên cai quản hình trừng trị tư binh và thiên tai^[17]. Trong Hán Vũ Đế nội truyện, Tây Vương Mẫu được tế bào mô tả treo một thanh mò mẫm gọi là Phân Cảnh, đó là vật chứng đã cho chúng ta biết hình hình họa của Tây Vương Mẫu nhập thời hạn này vẫn còn đấy là 1 trong những phái đẹp thần với hơi hám binh sĩ, uy phong lẫy lừng, mặc dù chính thức vẫn với Xu thế mềm mịn hóa bà. Về sau lịch sự thời ngôi nhà Đường, hình hình họa này của Tây Vương Mẫu bị trả mang đến Cửu Thiên Huyền Nữ, một đồ đệ của bà, minh bệnh là sự việc Huyền Nữ thay cho bà đem binh pháp mang đến Hoàng Đế, trợ canh ty vượt qua Xi Vưu.

Phân tích theo gót hành trình tín ngưỡng dân gian giảo, hình tượng Tây Vương Mẫu thực tế có lẽ rằng trở nên tân tiến kể từ hình hình họa những Nữ tư tế triển khai những túng thiếu thuật thượng cổ, gọi là Vu thuật (巫術) theo gót Hán ngữ hoặc Thuật phù thủy theo gót lối thưa phương Tây. Xã hội nguyên vẹn thủy là thời kỳ những thị tộc kiểu mẫu hệ trở nên tân tiến nhất, Nữ tư tế đều là những phụ phái đẹp danh cao vọng trọng nhập cỗ lạc đảm nhận. Với tín ngưỡng còn cực mạnh nhập xã hội thị tộc, một Nữ tư tế rất rất nổi tiếng thưa, là kẻ vô thượng và với vị thế ra quyết định nhất nhập toàn thể thị tộc, vì thế theo gót ý niệm khi đó bà là sứ fake của thần linh. Nữ tư tế phụ trách cứ công ty trì hiến tế, tuy nhiên hoạt động và sinh hoạt hiến tế thì cần giết mổ vật tế (gồm động vật hoang dã và khắp cơ thể sống), hoạt động và sinh hoạt trọng yếu đuối nhất của những sự kiện, bởi này đều bởi Nữ tư tế đích thân thiết thực hiện. Đây có lẽ rằng là 1 trong những trong mỗi nguyên vẹn nhân chủ yếu khiến cho Tây Vương Mẫu nhập một thời hạn được nhìn nhận như 1 tử thần vậy.

Một biên chép thời Tây Hán đã cho chúng ta biết việc thờ cúng Tây Vương Mẫu nhập thời hạn này cực mạnh. Đó là năm Kiến Bình loại 4 (3 TCN) thời Hán Ai Đế, đại hạn, dân bọn chúng lầm kêu ca, thật nhiều dân bọn chúng kể từ Quan Đông ly mùi hương chạy nàn, nhập quy trình ấy nhiều người lấy những cây lúa gié thực hiện trở thành Tây Vương Mẫu trù (西王母筹), nhang khói lên Tây Vương Mẫu, cầu van nài sự phù trì của phái đẹp thần. Trải từng rộng lớn 26 quận, cho tới Đế đô nằm trong Kinh sư, điểm nào là cũng đều có ca vũ cầu tế Tây Vương Mẫu^[18].

Sự khiếu nại này rất có thể coi là 1 trong những bước tiến thủ rộng lớn nhập sự thờ cúng Tây Vương Mẫu, vì thế thời điểm hiện tại dân gian giảo tai ương mọi chỗ, tín ngưỡng thần linh cũng chỉ là 1 trong những giải pháp yên ủi tuy nhiên thôi. Tây Vương Mẫu được thờ cúng rộng thoải mái, sau này được thừa nhận như 1 tín ngưỡng rộng lớn đời Hán bởi ý niệm dân gian giảo, biến hóa hình tượng Tây Vương Mẫu được những tu sĩ Đạo giáo xem xét. Tây Vương Mẫu công ty trì trường thọ thuật, rất rất ăn ý phương châm theo gót xua sự sinh sống lâu bền hơn của Đạo giáo, bởi vậy tớ rất có thể thấy hiện tượng tu sĩ Đạo giáo biên soạn lại "lai lịch" mang đến Tây Vương Mẫu, biến hóa một phái đẹp thần hung tàn ở phía tây trở nên một Mẫu tiên, nằm trong Đông Vương Công share sự tác động nhập tôn giáo. Quá trình tiếp sau đó càng ngày càng đổi khác, Đông Vương Công dần dần bị tương đồng trở thành Ngọc Hoàng Đại Đế, bởi vậy Tây Vương Mẫu cần trở nên "vợ" của Ngọc Hoàng, đó là hình hình họa hoàn hảo "Vương kiểu mẫu nương nương" về sau của bà. Sách Tiêu thị dịch lâm (焦氏易林) tổng kết những điều cầu van nài tuy nhiên dân bọn chúng hoặc cầu Tây Vương Mẫu:

Xem thêm: vợ'' trần kiện phong la ai

1. Tứ tử (赐子): cầu thần ban con cái trai;
2. Gia tộc hưng vượng (家族兴旺): cầu mang đến mái ấm gia đình nhiều có;
3. Viễn du bình an (远游平安): cầu phù trì bình an nhập chuyến hành trình xa;
4. Trường thọ (长寿): cầu mang đến sinh sống lâu;
5. Phúc lộc (福禄): cầu phúc và lộc;
6. Xu cát tị nạnh hung (趋吉避凶): cầu mang đến như ý cho tới, rời điềm xấu;
7. Hôn giá chỉ mỹ mãn (婚嫁美满): cầu mang đến hôn nhân gia đình hạnh phúc;

Vì những "ban phát" này của Tây Vương Mẫu, kể từ đời Hán đến giờ việc thờ cúng bà rất rất tấp nập, rất đông người dưng của nả trong những công việc tôn thờ Tây Vương Mẫu.

Tuy vị thế nhập Đạo giáo của Tây Vương Mẫu vẫn lăm le, tuy nhiên sự tác động nhập dân gian giảo theo gót dần dần năm mon cũng vơi lên đường. Trong sản phẩm ngũ những phái đẹp thần Trung Hoa, phía Nam nổi lên Nữ thần hải dương Thiên Hậu Thánh kiểu mẫu (còn gọi Ma Tô), phía Đông Bắc lại sở hữu Bích Hà Nguyên quân, những tín ngưỡng khu vực của nhì vị phái đẹp thần này càng ngày càng vượt lên trên xa cách đối với Tây Vương Mẫu, quan trọng đặc biệt nhất là Thiên Hậu Thánh kiểu mẫu - phái đẹp thần hải dương với tác động rộng lớn nhập tín ngưỡng người Hoa thiên cư.

Bên cạnh bại liệt, Tây Vương Mẫu thường bị đồng hóa nhập dân gian giảo với hình tượng Vô Sinh Lão Mẫu (无生老母), nên những truyền thuyết về bà cũng càng ngày càng đa dạng và phong phú, từ từ hình tượng "Vô Sinh Lão Mẫu" nguyên vẹn thủy bị nuốt trộng, hình tượng Tây Vương Mẫu trọn vẹn lúc lắc trọng tâm trong những truyền thuyết. Do vấn đề này, Tây Vương Mẫu còn được tôn xưng là Dục Hóa Thánh Mẫu (育化圣母), Duy Hoàng Thượng đế (维皇上帝), gọi tắt là Mẫu Nương (母娘).

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngọc Hoàng
• Thiên đình
• Đạo giáo

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Tây Vương Mẫu.

• 《中国神怪大辞典》（栾保群/著、人民出版社）p. 573 ISBN 978-7-01-008383-4
• 《华夏诸神》（马书田/著、北京燕山出版社）pp. 49–57 ISBN 7-5402-1177-6
• 《中国民间神谱》（乌丙安/主编、辽宁人民出版社）p. 258 ISBN 978-7-205-06202-6
• 《全像八仙》（马书田/著、江西美术出版社） ISBN 978-7-80749-039-5
• 《中國文學史 [上册]》（臺靜農/著、國立臺灣大學出版中心） ISBN 9570196114
• Bernard, Elizabeth and Moon, Beverly. (2000). "Goddesses Who Rule", Oxford University Press, Thủ đô New York, Thủ đô New York.
• Cahill, Suzanne E. (1993). "Transcendence & Divine Passion: The Queen Mother of the West in Medieval China", Stanford University Press. 1993.
• Cahill, Suzanne. (1986). "Performers and Female Taoist Adepts: Hsi Wang Mu as the Patron Deity of Women in Medieval Trung Quốc." Journal of the American Oriental Society 106, 155-168.
• Dien, Dora Shu-Fang. (2003). "Empress Wu Zetian in Fiction and in History: Female Defiance in Confucian China". Nova Science Publishers Inc, Hauppauge, Thủ đô New York.
• Mair, Victor H. (2006). "Contact and Exchange in the Ancient World". University of Hawai'i Press, Honolulu, Hawaii.
• Chuan Tang-shih, Fu Hsing. Taipei. 1967 (abbrev. CTS)
• Quan Tangshi (Complete Tang Poetry Anthology). 1967. Taibei: Fuxing.
• Tu Kuang-ting, (850-933). Chin-mu Yuan-chun (The Primordial Ruler, Metal Mother), from Yung-cheng Chi-hsien Lu, c.early 10th century. (abbrev. CMYC)
• "Inquiry Report on the Chinese Goddesses Hsi Wang Mu and Ma-tsu" Lưu trữ 2008-08-23 bên trên Wayback Machine. Zinck, Laura. St. Thomas University. (retrieved on 10/24/08)
• "Women in the Taoist Tradition: A Historical Survey". Kirkland, Russell. University of Georgia. retrieved on 10/24/08.
• Taoism and the Arts of China: Sacred Mountains and Cults of the Immortals. Art Institute of Chicago 2000. (retrieved on 10/27/08)
• Wang, Robin. Images of Women in Chinese Thought and Culture: Writings from the Pre-Qin Period through the Song Dynasty. Hackett Publishing Company. 2003
• Cahill, Suzanne E. Transcendence & Divine Passion: The Queen Mother of the West in Medieval China. Stanford University Press. 1993.
• 300 Tang poems. AFPC. https://web.archive.org/web/20070927005506/http://afpc.asso.fr/wengu/wg/wengu.php?l=Tangshi
• Zeisler, Bettina (2010). “East of the Moon and West of the Sun? Approaches đồ sộ a Land with Many Names, North of Northern India and South of Khotan” in The Earth Ox Papers. Special Issue. The Tibet Journal, Autumn 2009 vol XXXIV n 3-Summer 2010 vol. SSSV n. 2. Edited by Roberto Vitali. Library of Tibetan Works and Archives, Dharamsala, H.P., India. pp. 371–463.
• Dashu, Max. Xi Wangmu, the shamanic great goddess of China.